Tác hại của việc mất ngủ tới sức khỏe con người rất lớn, ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất và cả tinh thần của người bệnh. Đặc biệt, nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng thiếu ngủ kéo dài có thể gây ra những hậu quả khó có thể lường trước được.
Tác hại của việc mất ngủ
Trằn trọc, khó đi vào giấc ngủ là một trạng thái thường gặp, dẫn đến tình trạng mất ngủ suốt đêm. Việc mất ngủ kéo dài không chỉ gây cảm giác mệt mỏi và suy nhược cho cơ thể, mà còn tạo ra nhiều vấn đề nghiêm trọng khác. Dưới đây là những tác hại của việc mất ngủ tới sức khỏe con người:
Mất ngủ ảnh hưởng tới hệ thần kinh
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh. Tuy nhiên, tình trạng mất ngủ kéo dài có thể làm gián đoạn quá trình truyền và xử lý thông tin của hệ thần kinh. Mất ngủ ngăn chặn khả năng tiếp nhận và ghi nhớ thông tin, gây suy giảm trí nhớ cho người bệnh. Ngoài ra, khả năng tập trung cũng bị ảnh hưởng, gây khó khăn trong quá trình làm việc và học tập.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mất ngủ có tác động tiêu cực đến tâm trạng và trạng thái cảm xúc của con người. Người bệnh có thể trải qua sự thay đổi tâm trạng, mất đi sự kiên nhẫn và ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định và sáng tạo.
Nếu mất ngủ kéo dài, người bệnh có thể trải qua hiện tượng ảo giác, đặc biệt là ở những người mắc rối loạn lưỡng cực. Nghiêm trọng hơn, mất ngủ có thể gây ra những rủi ro tâm lý, bao gồm lo lắng, hoang tưởng, hành vi bốc đồng và ý định tự tử…
Gây hại tới hệ tim mạch
Hậu quả của mất ngủ kéo dài có thể tạo áp lực lên hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến tăng cường hoạt động của cơ mạch máu, tăng huyết áp và đặt gánh nặng cho tim. Hơn nữa, thiếu ngủ cũng làm tăng nhu cầu insulin của cơ thể để duy trì mức đường huyết bình thường, gây tác động tiêu cực đến hệ tim mạch.
Rõ ràng, giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe của con người. Tình trạng mất ngủ kéo dài cũng ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần của người bệnh. Vì vậy, khi nhận thấy các dấu hiệu mất ngủ không giảm đi, người bệnh nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị mất ngủ một cách thích hợp.
Ảnh hưởng tới hệ miễn dịch
Trong quá trình ngủ, hệ miễn dịch có vai trò quan trọng trong việc sản xuất các chất bảo vệ và chống nhiễm trùng như cytokine và kháng thể. Những chất này đóng vai trò trong việc đấu tranh chống lại vi khuẩn, virus và những tác nhân gây bệnh từ bên ngoài.
Tuy nhiên, tình trạng mất ngủ kéo dài cũng có khả năng ức chế hoạt động bình thường của hệ miễn dịch. Điều này dẫn đến sự suy yếu dần của hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân xâm nhập và làm chậm quá trình phục hồi sức khỏe sau khi mắc bệnh.
Tác động tới hệ hô hấp
Hiện tượng rối loạn thở vào ban đêm hay ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể làm gián đoạn giấc ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ của người bệnh.
Tình trạng mất ngủ vào ban đêm cũng có thể làm người bệnh dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp và gặp các triệu chứng cảm lạnh, cảm cúm. Ngoài ra, thiếu ngủ cũng có thể làm cho các bệnh hô hấp hiện có ở người bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là các bệnh phổi mạn tính.
Mất ngủ kéo dài tác động tới hệ tiêu hóa
Mất ngủ hoặc thiếu ngủ có thể góp phần vào tình trạng thừa cân và béo phì. Nguyên nhân của vấn đề này được cho là do giấc ngủ ảnh hưởng đến nồng độ của hai hormone quan trọng là leptin và ghrelin, có vai trò trong việc điều chỉnh cảm giác no và đói trong cơ thể. Khi mất ngủ kéo dài, cơ thể sẽ giảm sản xuất leptin (hormone thông báo cho não rằng cơ thể đã no) và tăng sản xuất ghrelin (hormone kích thích cảm giác đói), gây ra tình trạng tăng cường cảm giác thèm ăn và tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ở người bệnh.
Tác động tới hệ nội tiết
Việc sản xuất hormone trong cơ thể phụ thuộc quan trọng vào chất lượng và đủ lượng giấc ngủ. Để đảm bảo sản xuất testosterone đầy đủ, người bệnh cần có ít nhất 3 giờ liên tục ngủ. Ngoài ra, tuyến yên chịu trách nhiệm tiết ra hormone tăng trưởng hàng ngày, và giấc ngủ đủ và hoạt động thể dục cũng giúp kích thích tuyến yên tiết hormone này. Do đó, tình trạng mất ngủ có thể gây hại cho hệ nội tiết bằng cách ảnh hưởng đến sản xuất hormone.
Sự gián đoạn này đặc biệt ảnh hưởng đến hormone tăng trưởng, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên. Vì vậy, nếu mất ngủ kéo dài, có thể gây chậm tăng trưởng và chậm phát triển chiều cao ở trẻ em.