Nhiều người có thói quen thức khuya và dùng điện thoại, ipad, laptop, tivi… cho các hoạt động giải trí, làm việc. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể gián đoạn quá trình sản xuất hormone melatonin, gây mất ngủ và ảnh hưởng tế bào ở võng mạc mắt.
Thói quen xem điện thoại trước khi lên giường gây khó ngủ, mất ngủ và tiềm ẩn nguy cơ hại mắt. Nguyên nhân do ánh sáng xanh làm gián đoạn quá trình sản xuất melatonin – hormone do não sản xuất, có tác dụng buồn ngủ. Theo quy luật sinh học, nồng độ melatonin bắt đầu tăng lên tự nhiên khoảng hai giờ trước khi chìm vào giấc ngủ và duy trì ở mức cao trong khi ngủ. Tuy nhiên, xem thiết bị điện tử trước giờ đi ngủ có thể ức chế sản xuất melatonin tự nhiên, ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ.
Sử dụng điện thoại di động quá nhiều vào buổi tối cũng gây hại trí nhớ. Do giấc ngủ bị gián đoạn, não không được nghỉ ngơi, lâu dần gây tổn thương dây thần kinh và ảnh hưởng xấu đến các chức năng của não.
Ngoài ra, mắt người phản xạ tốt với tia cực tím từ ánh sáng mặt trời nhưng không có khả năng ngăn chặn ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử đến võng mạc. Khi ánh sáng xanh đến võng mạc kích hoạt phản ứng chuyển oxy thành một loại phân tử độc hại giết chết tế bào cảm quang ánh sáng và làm tổn thương các tế bào sắc tố võng mạc. Từ đó thúc đẩy quá trình thoái hóa điểm vàng ở người trẻ xảy ra sớm hơn nhiều năm, tăng nguy cơ mù lòa.
Ánh sáng xanh phát ra từ thiết bị điện tử có thể thúc đẩy quá trình suy giảm chức năng hàng rào máu võng mạc, tổn thương tế bào cảm quang bằng cách giải phóng các yếu tố gây viêm như TNF alpha và IL-1. Hậu quả là phù võng mạc, tăng tính thấm của mạch máu và một số thành phần có hại khác như độc tố lympho được đưa vào võng mạc.
Loại ánh sáng này cũng khởi phát quá trình oxy hóa võng mạc, hình thành các gốc tự do, phá hủy axit ribonucleic truyền tin (mRNA) và protein, có khả năng tổn thương tế bào biểu mô sắc tố võng mạc, phá hủy sự cân bằng của tế bào.
Thoái hóa điểm vàng là bệnh gây tổn thương cho điểm vàng – khu vực trung tâm và quan trọng nhất của võng mạc, dẫn đến mất dần thị lực trung tâm và cuối cùng là mù lòa vĩnh viễn.
Có hai loại thoái hóa hoàng điểm vàng gồm thể khô và thể ướt. Theo đó, khoảng 85% người bị thoái hóa điểm vàng là thể khô. Mặc dù, tỷ lệ người mắc thoái hóa điểm vàng thể ướt ít, nhưng 80-90% trường hợp mất thị lực do thoái hóa hoàng điểm là do thể ướt.
Để bảo vệ giấc ngủ và mắt trước tác hại của ánh sáng xanh, các chuyên gia khuyến cáo mỗi người cần giảm thời gian sử dụng thiết bị điện tử, không nên xem chúng khoảng 1-2 giờ trước khi đi ngủ. Có thể sử dụng kính chống ánh sáng xanh, điều chỉnh màn hình máy tính phù hợp (cách 50-60 cm và tâm màn hình thấp hơn mắt 10-20 cm). Nên áp dụng quy tắc “20-20-20” (20 phút mắt nhìn ra khoảng cách xa 6 m trong khoảng thời gian 20 giây). Không quên đeo kính râm khi ra ngoài nắng và khám mắt định kỳ.
Chế độ dinh dưỡng khoa học cho não và mắt cũng rất quan trọng, nên ưu tiên thực phẩm nhiều vitamin A, E và chất chống oxy hóa như cà rốt, khoai lang, cá hồi, rau lá xanh đậm, các loại đậu, trứng, việt quất, bơ, ngũ cốc nguyên hạt…