Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ, trong đó các loại thuốc mà bạn đang dùng cũng có thể là nguyên nhân gây gián đoạn giấc ngủ, thậm chí là mất ngủ hay mộng du. Các chuyên gia đã đưa ra danh sách các loại thuốc là thủ phạm phổ biến gây ra những rối loạn trong giấc ngủ.
Thuốc cảm lạnh có thể gây mất ngủ
Việc sử dụng thuốc cảm không kê đơn thường bao gồm một thành phần là pseudoephedrine, giúp giảm tình trạng nghẹt mũi. Tuy nhiên, pseudoephedrine có tác dụng gây mất ngủ, thậm chí khi sử dụng dưới dạng thuốc xịt mũi. Ngoài ra, một số loại thuốc cảm lạnh có chứa caffeine cũng có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ, rối loạn giấc ngủ.
Thuốc chống trầm cảm gây mất ngủ
Trong số các tác dụng phụ thường gặp của thuốc chống trầm cảm là những tác dụng liên quan đến giấc ngủ. Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể gây ra các rối loạn giấc ngủ nguyên phát như hội chứng chân răng, rối loạn hành vi giấc ngủ REM, ác mộng và ngưng thở khi ngủ.
Ngoài ra, một số người có thể gặp các vấn đề về giấc ngủ nếu họ ngừng sử dụng thuốc đột ngột mà không giảm liều lượng.
Thuốc huyết áp gây mất ngủ
Thuốc chẹn beta là một nhóm thuốc được sử dụng để giảm nhịp tim và huyết áp, thường được sử dụng để điều trị các bệnh về tim mạch như suy tim, loạn nhịp, đau ngực và huyết áp cao. Tuy nhiên, thuốc chẹn beta cũng có tác dụng phụ như trầm cảm, lo lắng, buồn ngủ, mất ngủ, ảo giác và ác mộng.
Ngoài ra, thuốc chẹn beta còn ảnh hưởng đến việc tiết hormone melatonin của cơ thể vào ban đêm. Melatonin là hormone rất quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ ngủ và thức.
Các thuốc ức chế men chuyển (ACE) cũng là một nhóm thuốc được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Chúng có tác dụng làm giảm huyết áp bằng cách thư giãn mạch máu. Tuy nhiên, các loại thuốc này cũng có tác dụng phụ như ho, đau nhức và khó ngủ.
Thuốc chống viêm corticosteroid gây mất ngủ
Thuốc corticosteroid là một loại thuốc được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng sức khỏe như dị ứng, rối loạn viêm, tình trạng tự miễn dịch và một số bệnh ung thư. Có thể sử dụng các loại thuốc corticosteroid thông thường như prednisone và prednisolone bằng đường uống, tiêm, hít hoặc bôi ngoài da.
Những người sử dụng corticosteroid thường gặp các vấn đề về giấc ngủ, đặc biệt là người sử dụng thuốc 2 lần một ngày hoặc vào ban đêm. Những rắc rối về giấc ngủ có thể xảy ra do thuốc làm rối loạn mô hình sản xuất hormone của cơ thể. Corticosteroid cũng có thể gây hưng cảm, một tình trạng khiến một người ngủ ít hơn.
Thuốc điều trị Parkinson làm gây mất ngủ
Thuốc chủ vận dopamine là loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh Parkinson nhẹ hoặc trung bình cũng như một số tình trạng sức khỏe tâm thần. Thuốc này hoạt động bằng cách kích thích các thụ thể dopamine trong não.
Mặc dù thuốc chủ vận dopamine có thể khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi hơn, nhưng nó lại có liên quan đến vấn đề mất ngủ. Ngoài ra, thuốc còn có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, chóng mặt, gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ của bệnh nhân.
Liệu pháp thay thế nicotine giúp cai thuốc lá
Thuốc hỗ trợ thay thế nicotine có nhiều dạng sử dụng như kẹo cao su, miếng dán, ống hít, viên ngậm hoặc thuốc xịt mũi. Cơ chế của những liệu pháp này là cung cấp nicotine vào máu, từ đó ngăn chặn cảm giác thèm ăn và các triệu chứng cai nghiện.
Nicotine được biết đến với tác dụng là làm cho người sử dụng tỉnh táo hơn, tăng huyết áp và nhịp tim. Tuy nhiên, những người cố gắng bỏ thuốc có thể xuất hiện những biểu hiện như khó ngủ, gặp ác mộng và lo âu trong khi thích nghi với việc không sử dụng nicotine. Một số loại thuốc hỗ trợ thay thế nicotine cũng có thể gây khó ngủ cho người sử dụng.
Các tác dụng phụ của liệu pháp thay thế nicotine thường phụ thuộc vào liều lượng và công thức của dạng sử dụng. Ví dụ, dạng hít thường không ảnh hưởng đến giấc ngủ, trong khi các dạng khác như miếng dán hoặc kẹo cao su thì có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ và ác mộng.
Thuốc ngủ có thể gây mất ngủ ở một số người
Chắc hẳn có nhiều người thấy ngạc nhiên khi thuốc ngủ nằm trong danh sách các loại thuốc gây mất ngủ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thuốc điều trị mất ngủ có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn ở một số người.
Hiện nay, hầu hết các loại thuốc ngủ kê đơn được phân loại là benzodiazepine hoặc nonbenzodiazepine với tác dụng giúp đi vào giấc ngủ và ngủ ngon. Nhưng ở một số người, những loại thuốc này cũng là nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ. Ví dụ, benzodiazepine có thể làm tăng thêm các triệu chứng của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Những người sau khi dừng sử dụng thuốc ngủ theo kê đơn có thể bị mất ngủ trở lại. Đây là hiện tượng chứng mất ngủ tái phát khiến họ khó ngủ hơn so với trước khi dùng thuốc.
Đối với thuốc ngủ không kê đơn như doxylamine và diphenhydramine, cũng gây ra nhiều rủi ro mà người bệnh chỉ nên sử dụng ngắn hạn dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Thuốc giảm đau cũng gây mất ngủ
Các loại thuốc giảm đau không kê đơn phổ biến bao gồm hai loại: thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và paracetamol.
Sử dụng thuốc NSAID với liều lượng cao, có thể gây kích ứng dạ dày, đau bụng, tăng axit, đầy hơi, tiêu chảy và các vấn đề về đường tiêu hóa khác. Điều này có thể làm gián đoạn giấc ngủ ở một số người dùng. Nếu sử dụng NSAID, nên dùng thuốc trong bữa ăn để giảm thiểu các tác dụng phụ này.
Thuốc hen suyễn và COPD khiến người bệnh khó ngủ
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và bệnh hen suyễn đều là những bệnh phổi gây ra tắc nghẽn lưu lượng không khí. Hai bệnh này thường được điều trị bằng thuốc kê đơn như albuterol và prednisone có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ. Thuốc giãn phế quản như albuterol, ipratropium và levalbuterol, thường được sử dụng để điều trị hen suyễn, có thể gây căng thẳng, mất ngủ và nhịp tim nhanh.
Khi bệnh nhân không đáp ứng với phương pháp điều trị đầu tiên, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng theophylline điều trị COPD và hen suyễn giúp kiểm soát tình trạng viêm trong phổi để giảm bớt các triệu chứng. Tuy nhiên, theophylline có đặc tính kích thích tương tự như caffeine, gây khó chịu, khó ngủ và lo âu.
Nếu thuốc điều trị COPD hoặc hen suyễn gây mất ngủ, người bệnh cần thông báo với bác sĩ điều trị để giảm liều thuốc và hạn chế các tác dụng phụ của thuốc.
Thuốc ức chế bơm proton (PPI) làm rối loạn giấc ngủ
PPI như omeprazole hoặc lansoprazole là những loại thuốc làm giảm lượng axit trong dạ dày, dùng để điều trị các chứng bệnh dạ dày như khó tiêu, bệnh trào ngược dạ dày, thực quản, viêm loét dạ dày. Tuy nhiên, tác dụng phụ phổ biến của PPI là mất ngủ và gây rối loạn giấc ngủ, được ghi nhận trên 1/10 người dùng thuốc.