Giấc ngủ chiếm một phần ba cuộc sống của chúng ta. Nó là một nhu cầu sinh lý thiết yếu, có vai trò cân bằng nội môi, giúp chống lại bệnh tật, điều chỉnh nhiệt độ trong cơ thể và hỗ trợ sự phát triển. Giấc ngủ rất quan trọng đối với tất cả mọi người ở mọi độ tuổi, nhưng đặc biệt quan trọng đối với lứa tuổi thanh thiếu niên, khi sự phát triển về mặt tinh thần, thể chất, xã hội và cảm xúc đòi hỏi một giấc ngủ chất lượng.
Thời kỳ thanh thiếu niên là một giai đoạn phát triển với những thay đổi về nội tiết tố, sinh học, hành vi và tâm lý, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Trong giai đoạn này, thiếu niên cần ngủ khoảng 9 giờ mỗi đêm để có thể duy trì sức khỏe vào ban ngày và đảm bảo hiệu quả học tập. Tuy nhiên, nhiều thiếu niên gặp vấn đề về giấc ngủ.
Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy những người trưởng thành gặp vấn đề về mất ngủ thường có xuất phát từ giai đoạn tuổi thiếu niên. Do đó, giai đoạn này rất quan trọng để xây dựng những thói quen giấc ngủ lành mạnh và đảm bảo giấc ngủ chất lượng.
Giải pháp giúp trẻ vị thành niên có giấc ngủ ngon
Hầu hết trẻ vị thành niên sẽ ngủ ngon sau khi thiết lập thói quen vệ sinh giấc ngủ tốt. Dưới đây là một số biện pháp để giúp cải thiện giấc ngủ cho trẻ vị thành niên:
– Thiết lập một lịch trình giấc ngủ: Đảm bảo trẻ đi ngủ và thức dậy cùng một thời điểm hàng ngày, kể cả vào cuối tuần.
– Tạo một môi trường ngủ thoải mái: Đảm bảo rằng phòng ngủ yên tĩnh, mát mẻ, và không có ánh sáng mạnh. Sử dụng rèm cửa hoặc che mắt cá nhân để tối đa hóa bóng tối trong phòng.
– Hạn chế việc sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ: Đặc biệt là tránh sử dụng điện thoại di động, máy tính bảng hoặc xem TV ít nhất 30 phút trước giờ đi ngủ.
– Thư giãn trước giờ đi ngủ: Khuyến khích thiếu niên thực hiện những hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ, tắm nước ấm hoặc thực hiện các bài tập thở sâu. Tránh các hoạt động kích thích trước giờ đi ngủ như chơi game mạo hiểm, xem phim kinh dị hoặc tham gia các hoạt động thể thao mạnh.
Có nên dùng thuốc trị mất ngủ ở trẻ vị thành niên?
Đối với trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên mắc chứng mất ngủ, dược phẩm không phải là phương pháp điều trị bệnh mất ngủ đầu tiên.
Hiện tại, chưa có loại thuốc nào được FDA chấp thuận để điều trị chứng mất ngủ ở trẻ em. Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt, như trẻ bị khuyết tật phát triển, có thể cần sử dụng thuốc để điều trị vấn đề giấc ngủ.
Một số loại thuốc có thể được sử dụng trong trường hợp này là benzodiazepine, chất chủ vận thụ thể alpha như clonidine và guanfacine, thuốc kháng histamine an thần và thuốc chống trầm cảm an thần. Tuy nhiên, thuốc chỉ được sử dụng khi các phương pháp hành vi không hiệu quả.
Hai loại thuốc kháng histamine (alimemazine và hydroxyzine), có tác dụng an thần, có thể được sử dụng để điều trị một số trường hợp mất ngủ ở trẻ em, nhưng sử dụng thuốc nên được giới hạn trong thời gian ngắn (không quá 2 tuần). Nếu trẻ cảm thấy buồn ngủ hoặc khó tập trung vào buổi sáng sau khi dùng thuốc, cần ngừng điều trị.
Melatonin, thường được coi là một phương pháp tự nhiên và không gây hại cho giấc ngủ, tuy nhiên, các chuyên gia y tế tâm thần khuyến cáo cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Melatonin chỉ nên được sử dụng dưới sự giám sát và hướng dẫn của bác sĩ sau khi xác lập thói quen ngủ lành mạnh cho trẻ.
Có thể chỉ định sử dụng thuốc thảo dược trong trường hợp mất ngủ nhẹ ở trẻ em. Độ tuổi sử dụng thuốc thảo dược khác nhau tùy thuộc vào từng loại. Mặc dù có sẵn mà không cần đơn thuốc, cha mẹ không nên sử dụng mà không có lời khuyên từ chuyên gia y tế. Nói chung, việc sử dụng các loại thuốc nhằm thúc đẩy giấc ngủ chính thức không được khuyến khích ở trẻ em, bao gồm cả các loại thuốc dựa trên thực vật.